Jak wyciskać soki? Kompletny przegląd metod wyciskania soków

Lubisz świeżo wyciskane soki? Wyciskasz owoce i warzywa domowymi sposobami lub szukasz sprawdzonych metod? W tym artykule omówimy wszystkie dostępne metody wyciskania soków. Przyjrzymy się różnego rodzaju sprzętom do wyciskania oraz przedstawimy alternatywne metody sokowania. Opiszemy zasady łączenia owoców i warzyw, czyli komponowania soków. Dowiesz się również jaką trwałość ma świeżo wyciskany sok i jak najlepiej jest go przechowywać.  Na koniec dorzucimy kilka fajnych naszym zdaniem tipów, które mogą Ci przydać się podczas robienia soków.

Przegląd wyciskarek do soków:

1. Sokowirówka – urządzenie do wyciskania soków znane od lat

Jeszcze kilka lat temu, to właśnie sokowirówki były najpopularniejszym urządzeniem do wyciskania soków. Zyskały one niesamowitą popularność dzięki szybkości działania i niezbyt wysokiej cenie. Ich działanie opiera się na wirującym sicie, które ma mikrootwory na ściankach i małe ostrza na dnie. Kiedy włączysz sokowirówkę, sito zaczyna się kręcić w bardzo szybkim tempie (od 6000 do 12000 obrotów na minutę, w zależności od modelu), a siła odśrodkowa powoduje, że miąższ owoców i warzyw, który znajduje się wewnątrz sita, zostaje przyciśnięty do bocznych ścianek. To właśnie pozwala uzyskać świeży sok. Zwykle jest on klarowny, rzadki i pozbawiony miąższu.

Jednak sokowirówki mają pewne wady… Wysokie obroty z jakimi pracuje urządzenie, powodują spore napowietrzenie soku, przez co na jego powierzchni zbiera się gęsta piana. Dodatkowo  wytworzone przez urządzenie ciepło utlenia sok, przez co ma on mniej wartości odżywczych i można go krócej przechowywać. Sok z sokowirówki najlepiej jest wypijać od razu po przyrządzeniu.

Dodatkowo, sokowirówka ma pewne ograniczenia – nie jest w stanie wycisnąć soku z zielonych liści (szpinak, jarmuż, sałata) i ziół. Świetnie natomiast radzi sobie z twardymi owocami i warzywami (jabłka, buraki, marchewka).

2. Wyciskarka Wolnoobrotowa

W odróżnieniu od sokowirówek, wyciskarki do soku pracują wolniej, a ich mechanizm działania opiera się na miażdżeniu surowca, aby wycisnąć sok. Najważniejszym elementem urządzenia jest wałek ślimakowy, który powoli obraca się i miażdży surowiec. Prędkość obrotowa ślimaka wynosi od 70 do 120 obrotów na minutę, w zależności od modelu. Taki proces wyciskania nie powoduje napowietrzenia ani nie podgrzewa surowca, co ma miejsce w przypadku sokowirówek. W ten sposób uzyskujemy bogatszy w wartości odżywcze sok o pełniejszym, naturalnym smaku.

Sam mechanizm działania wyciskarek jest dość interesujący. Podczas gdy wałek ślimakowy miażdży owoce lub warzywa, rozrywane są ściany komórkowe rośliny i wydobywany jest z nich sok. W kolejnym etapie przechodzi on przez sito, by pozbyć się włókien. Surowiec jest bardzo dokładnie wyciskany, a pozostała pulpa jest dosyć sucha. Tak pozyskany sok to istna „krew” roślin, czyli jej sok komórkowy. Jest on pełen enzymów, witamin i innych składników odżywczych. Zrób sobie samodzielnie detoks sokowy w domowym zaciszu!

Sok z wyciskarki wolnoobrotowej zwykle jest nieco gęsty i zawiera miąższ. W związku z tym jest bogaty w błonnik.

Na rynku dostępnych jest wiele modeli wyciskarek wolnoobrotowych, różniących się od siebie konstrukcją. Wyróżniamy wyciskarki jedno- i dwuślimakowe, pionowe oraz poziome. Czym zatem różnią się od siebie?

Wyciskarki pionowe oraz poziome są to zarazem urządzenia jednoślimakowe. Różnica między nimi polega jedynie na usytuowaniu wałka. W przypadku wyciskarki pionowej, wałek ślimaka jest umieszony w pionie, dzięki czemu właściwie nie trzeba popychać surowca, który swobodnie opada w głąb urządzenia. Z kolei wyciskarki poziome, posiadają wałek ślimakowy zamontowany w ustawieniu poziomym, co umożliwia bardziej precyzyjne wyciskanie zielonych liści i ziół. Różnice pomiędzy wyciskarką poziomą a pionową są nieznaczne, jednak uznaje się, że to właśnie z wyciskarek poziomych można pozyskać minimalnie więcej soku. Dużą zaletą wyciskarki pionowej jest natomiast jej kompaktowy rozmiar, dzięki czemu zajmuje ona mniej miejsca w kuchni.

W wyciskarkach dwuślimakowych znajdziesz dwa wałki ślimakowe ustawione równolegle i zazębiające się ze sobą. Dzięki temu kawałki owoców lub warzyw są bardzo dokładnie miażdżone, uwalniając sok pełen składników odżywczych i enzymów. Technologia dwuślimakowa okazuje się być jednym z najbardziej skutecznych sposobów wyciskania soku, umożliwiając uzyskanie większej ilości soku z niemal każdego rodzaju owoców, warzyw, zielonych liści i ziół. Niestety ze względu na to, że wyciskarki te zawierają więcej elementów, ich mycie jest bardziej czasochłonne.

3. Prasa do wyciskania soku

Metoda wyciskania soku za pomocą specjalnej prasy jest nazwana metodą „Cold Press”, co oznacza tłoczenie na zimno. To unikalna technologia, która polega na wstępnym miażdżeniu i rozdrobnieniu owoców lub warzyw, a następnie wyciskaniu ich w urządzeniu wytwarzającym kilka ton nacisku. Prasy do wyciskania są używane głównie w przemyśle spożywczym, ponieważ są to maszyny o dużych gabarytach, które osiągają wydajność powyżej 100 litrów soku na godzinę. Istnieją również prasy do zastosowań domowych, które są mniejsze, a ich skuteczność również przewyższa pozostałe typy wyciskarek.

Urządzenia „Cold Press” doskonale radzą sobie z dosłownie każdym rodzajem dostępnych owoców, warzyw, czy ziół. Tłoczony tą metodą sok jest czysty i niemal pozbawiony miąższu. Prasy do soków wydobywają z owoców i warzyw maksymalną ilość witamin, enzymów, antyoksydantów i innych składników odżywczych. Dzięki tłoczeniu „za zimno”, zapewniają również najdłuższy okres przydatności soku do spożycia (nawet do 5 dni).

4. Wyciskarki do cytrusów – proste i praktyczne urządzenia

Ostatni typ wyciskarki, jaki chcemy Wam przestawić to wyciskarka do cytrusów. Co ciekawe, ten typ wyciskarki nadaje się też doskonale do granatów.

Rodzajów wyciskarek do cytrusów jest całkiem sporo: począwszy od małych wyciskarek ręcznych, przez większe jednoramienne wyciskarki ręczne (z dźwignią), aż do wyciskarek automatycznych (elektrycznych). Ich niewątpliwą zaletą jest mały gabaryt i łatwa obsługa. To również najtańsze urządzenia ze wszystkich dostępnych typów wyciskarek. Jedyna ich wada to funkcjonalność – w wyciskarce do cytrusów przygotujesz doskonały sok z pomarańczy, mandarynek, grejpfrutów, cytryn, pomelo oraz dodatkowo granatów. Nie wyciśniesz niestety innych typów owoców, czy warzyw. Sok z tego typu wyciskarki charakteryzuje się wysoką zawartością miąższu. Tańsze urządzenia również słabo radzą sobie z oddzieleniem pestek, które często lądują w soku.

Czy można wycisnąć sok bez wyciskarki?

Nie masz wyciskarki do soku i nie chcesz inwestować w drogi sprzęt? Spokojnie, są też inne sposoby! Jeśli masz w domu blender (dowolny – ręczny, czy kielichowy), możesz użyć go do rozdrobnienia owoców, a następnie powstałą pulpę przelać przez gazę, drobne sito, woreczek o drobnych otworach (dokładnie taki jak wielorazowe woreczki na żywność dostępne w popularnych sklepach), a nawet pieluchę tetrową.

To prosty i stosunkowo szybki sposób, by zrobić sok. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie owoce i warzywa uda Ci się wycisnąć w ten sposób. Nie sprawdzi się ta metoda w przypadku marchewek, czy buraków. Natomiast jeśli twardsze produkty (np. seler naciowy, jabłko) połączysz z wodnistymi owocami (np. pomarańczą), wówczas blender z łatwością przygotuje z nich pulpę, gotową do wyciskania. Pamiętaj, by drobno pokroić owoce, które wrzucasz do blendera, wówczas łatwiej sobie z nimi poradzi.

Jak przygotować owoce i warzywa do wyciskania?

Najważniejszą kwestią w przygotowaniu owoców i warzyw do wyciskania jest ich porządne umycie. Szczególnie, gdy wyciskasz je ze skórką! Jeśli chcesz przygotować pyszny i zdrowy sok z owoców i warzyw, musisz pamiętać o odpowiednim umyciu surowców przed wyciskaniem. Dlaczego jest to tak ważne? Ponieważ owoce i warzywa są narażone na różnego rodzaju zanieczyszczenia, takie jak pestycydy, bakterie czy grzyby, które mogą mieć negatywny wpływ na Twoje zdrowie. Dlatego warto zadbać o to, aby surowce były odpowiednio oczyszczone przed wyciskaniem.

Jak zatem najlepiej myć owoce i warzywa? Najprostszą i najskuteczniejszą metodą jest umycie ich pod bieżącą wodą, trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze jest to wystarczające, szczególnie jeśli chodzi o usuwanie pestycydów. W takim przypadku możesz skorzystać z jednej z wielu dostępnych metod, takiej jak metoda z sodą i octem lub zastosować specjalny, gotowy płyn do mycia owoców i warzyw (polecamy aby był ekologiczny).

Aby usunąć pestycydy z owoców i warzyw, musisz najpierw dokładnie je umyć pod bieżącą wodą. Następnie możesz przygotować roztwór z jedną łyżką sody oczyszczonej rozpuszczonej w jednym litrze wody. Owoce lub warzywa należy moczyć w roztworze przez około 2-3 minuty, a następnie umyć je ponownie pod bieżącą wodą. Kolejnym krokiem jest przygotowanie roztworu zawierającego pół szklanki octu jabłkowego i 1litr wody. Owoce lub warzywa należy ponownie wymoczyć w roztworze przez 2-3 minuty, a następnie dokładnie umyć pod bieżącą wodą.

Mycie surowców przed wyciskaniem soku jest ważne, ponieważ pozwala usunąć zanieczyszczenia i substancje chemiczne, które mogą mieć negatywny wpływ na Twoje zdrowie. Warto pamiętać o tym, że odpowiednie przygotowanie surowców ma wpływ na smak i jakość wyciskanego soku, dlatego warto poświęcić czas na dokładne ich umycie.

Jak łączyć owoce i warzywa do swojego soku?

To, w jaki sposób połączysz składniki w swoim soku ma znaczenie. Okazuje się, że nieodpowiednie łączenie owoców i warzyw może prowadzić do ich fermentacji w jelitach, a w konsekwencji do niestrawności, przelewania w jelitach, wzdęć i gazów. Wynika to z różnicy w pH, w jakim trawią się owoce i aktywują konkretne enzymy. Istnieje kilka zasad, jakimi warto kierować się podczas łączenia produktów roślinnych. Jednak zasady te mają większe znaczenie podczas zjadania całych owoców i warzyw, niż w przypadku wyciskania z nich soków. Soki bowiem aż tak nie angażują układu pokarmowego i nie powodują zwykle żadnych dolegliwości trawiennych. Nasze wskazówki możesz potraktować jako cenne sugestie, a nie rygorystyczne zasady. Oto one:

• Najlepiej trawią się owoce MONO, czyli z niczym nie łączone. Sok z samego arbuza, lub z samej pomarańczy, łatwiej się strawi niż połączenie arbuz – pomarańcza. W prostocie tkwi siła!
• Najlepiej aby sok miał niewiele składniki max. 3-4 rodzaje owoców lub warzyw
• Nie łączymy arbuzów i melonów z innymi owocami i warzywami. Są to owoce o najwyższej zawartości wody oraz enzymach, które nie lubią towarzystwa.
• Warzywa liściaste łączą się doskonale ze wszystkimi owocami. Możesz śmiało je „sokować” w dowolnej konfiguracji.
• Nie powinno łączyć się bardzo słodkich owoców z kwaśnymi (np. słodkie winogrono z kwaśnym ananasem)
• Nie powinno łączyć się słodkich i kwaśnych owoców z owocami tłustymi (np. tłuste awokado lub kokos z kwaśną pomarańczą lub słodką gruszką)
• Jabłko jest wyjątkiem – można je łączyć ze wszystkimi owocami.

Jak najlepiej skomponować swój sok? Przestawiamy Wam krótki poradnik, który według nas sprawdza się najlepiej.

Najpierw wybierz jeden lub dwa owoce/warzywa bazowe, których będzie najwięcej (np. jabłko, pomarańczę, burak, ananas). Następnie wybierz jeden rodzaj ulubionych zielonych liści (np. szpinak, jarmuż, rukolę). Na koniec dodaj jeden dodatek podkręcający wartości odżywcze soku (np. limonkę, kurkumę, imbir, chilli, spirulinę).

Tak skomponowany sok będzie bogaty w witaminy, wysoko odżywczy i z pewnością zaspokoi głód.

Czy ze wszystkich owoców można wycisnąć sok?

Istnieją owoce, które zwyczajnie nie nadają się do wyciskania. Są to owoce o specyficznej konsystencji lub mniej soczyste czyli o niższej zawartości wody. Do takich owoców zaliczymy np. banany, kiwi, mango, awokado, jagody, czy czereśnie. Większość z tych owoców ma papkowatą lub kremową konsystencję i nie da się z nich przygotować soku.

Jak przechowywać świeże soki?

Zwykle sok zachowuje świeżość do 72 godzin po wyciśnięciu. Pamiętaj jednak, że im dłużej przechowujesz sok, tym więcej witamin i enzymów traci on na skutek utleniania (oksydacji), czyli kontaktu z powietrzem.  Nie ma więc co oszukiwać się, najkorzystniej będzie wypić sok zaraz po przygotowaniu lub w ciągu maksymalnie 24-48 godzin.

Zalecamy przechowywać świeży sok w szklanej butelce zakręconej zaraz po wyciśnięciu. Swój sok nalej pod sam korek, ponieważ im mniej tlenu w butelce, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że sok „utleni się” i uciekną z niego cenne witaminy lub ulegnie zepsuciu. Dodatkowo, aby przedłużyć świeżość soku możesz użyć naturalnego konserwantu w postaci soku z cytryny. Okazuje się, że cytryna nie tylko dodaje walorów smakowych, ale również wydłuża trwałość soku.

Sok jest wrażliwy nie tylko na światło, ale i na temperaturę. Zbyt wysoka temperatura może doprowadzić do zepsucia soku. Z tego powodu soki przechowuj zawsze w lodówce. Jeśli nie chcesz pić zimnego, wyjmij go z lodówki na pół godziny przed spożyciem.

Czy można zamrozić wyciśnięty sok?

Jeśli chcesz przechować swoje soki na dłuższy okres np. na zimę, to informujemy, że tak, można je mrozić. Musisz jednak mieć na uwadze, że taki sok nie będzie aż tak wartościowy, jak ten wypity zaraz po przyrządzeniu lub przechowywany krótko w lodówce. Pod wpływem bardzo niskich temperatur część witamin i enzymów ulega rozkładowi. Taki sok nie tylko nie będzie bogaty w wartości odżywcze, ale również pogorszą się jego walory smakowe. Tak samo jak w przypadku innego pożywienia przechowywanego w zamrażalniku.

Pamiętaj również, że sok delikatnie zwiększy swoją objętość pod wpływem zamrażania, dlatego pozostaw zapas miejsca w pojemniku, w którym go mrozisz.

Dodatkowe Porady:

• Nie przeładowuj wyciskarki. Nie dorzucaj zbyt wielu składników na raz i daj im czas na przejście przez urządzenie. Wówczas zapobiegniesz zatkaniu się urządzenia.
• Krój składniki. Wyciskarka łatwiej poradzi sobie z mniejszymi kawałkami. Duże kawałki (np. całe łodygi selera naciowego) mogą zapychać urządzenie.
• Wrzucaj do wyciskarki naprzemiennie miększe, „papkowate” owoce z twardymi i bardziej soczystymi. W ten sposób wyciskanie będzie bardziej efektywne.
• Zioła lub zielone liście „popchnij” soczystymi owocami np. cytryną, pomarańczą lub jabłkiem.
• Wykorzystaj pulpę z wyciśniętych warzyw i owoców np. do zrobienia krakersów, roślinnych burgerów lub ciasteczek.
• Melona wyciskaj razem ze skórką, a nawet pestkami! Wówczas uzyskasz bardziej treściwy i wartościowy sok. Co ciekawe jego smak przypomina wtedy słodkie mleczko orzechowe.
• Większość owoców i warzyw możesz wyciskać łącznie ze skórką. Jedyny wyjątek stanowią cytrusy, które na skórce mają warstwę wosku. Wyciskając cytrusy pozbądź się wyłącznie zewnętrznej warstwy i zachowaj białą warstwę (albedo), która zawiera wiele cennych składników odżywczych.

Mamy nadzieję, że nasze wskazówki będą dla Ciebie cennym drogowskazem podczas zakupu wyciskarki najbardziej dopasowanej do Twoich potrzeb oraz następnie w procesie wyciskania soków. Jeśli nadal masz wątpliwości, jeśli pojawiły się w Twojej głowie pytania, zachęcamy do kontaktu z nami. Jesteśmy praktykami detoksów sokowych i ekspertami w dziedzinie wyciskania soków.

Przeczytaj nasz poprzedni wpis Jak przeprowadzić detoks na mono sokach (sokach jednoskładnikowych)?